Σάββατο 29 Μαΐου 2010

Τέχνης Ορισμός   - από Άναυδος  



Να σας δώσω την δική μου εισήγηση στον ορισμό περι Τέχνης;

"Τέχνη είναι η απόδοση της προσωπικής ματιάς του καλλιτέχνη"
Στην ζωγραφική, τον χορό, το τραγούδι, την μουσική, την πλαστική, στις κατασκευές, την ποίηση, την συγγραφή, δεν έχει σημασία που.

Vincent van Gogh
'Café Terrace at Night' Place du Forum, Arles, France (mid September 1888)  Αν θέλουμε να το μορφοποιήσουμε "επιστημονικά", γίνεται:
"Τέχνη είναι η απόδοση της ματιάς του υποκειμένου από το υποκείμενο"

Αν θέλουμε να το συνεχίσουμε σε Πλατωνική, ή Φροϋδική, διαλεκτική -πάντα δικές μου εισηγήσεις:
"Τέχνη είναι η απόδοση του υποκειμένου από το υποκείμενο"
Προσέξτε, μιλώντας για Πλάτωνα/Φρόυντ δεν πάει «του αντικειμένου από το υποκείμενο».

Μιλώντας ελεύθερα, ναι, θα μπορούσαμε να το πούμε και:
"Τέχνη είναι η απόδοση του αντικειμένου από το υποκείμενο" αφού στην λέξη «απόδοση» εμπεριέχεται το υποκειμενικό στοιχείο.
Στην περίπτωση αυτή, όμως, θα σκοντάφταμε σε διάφορες αντιπαραθέσεις για το ποιους θα δεχόμασταν ως «καλλιτέχνες». Ναι;
Είναι πχ και οι δημιουργίες του σαλιγκαριού όταν ερμηνεύει ανάλογα ένα ενοχλητικό ερέθισμα; ή ακόμη και τα τεχνουργήματα ενός ηφαιστείου ανάλογα πως αλληλεπιδρά με το περιβάλλον και τους νόμους της φυσικής;
Εν πάση περιπτώσει, η επιστημονικότερη μορφή του ορισμού κάθεται λίγο "περίεργα" για καθημερινή χρήση και ας επιστρέψουμε στην αρχή:

"Τέχνη είναι [1] η απόδοση [2] της προσωπικής ματιάς [3] του καλλιτέχνη"

Αυτά άρχισα να τα πρωτο-σκέφτομαι όταν πιτσιρικάς ων είδα κάτι πίνακες στο βιβλίο κάνοντας στην Ιστορία (αυτό ήταν το μάθημα;) μια περίοδο της ζωγραφικής. Την Ρεαλιστική περίοδο/σχολή που οι πίνακες ήταν απαράλλαχτοι με φωτογραφίες.

Είχα την απορία ο πιτσιρικάς, λοιπόν, γιατί ΑΥΤΟΙ οι πίνακες δεν θεωρούνται οι καλύτεροι όλων των εποχών; Αλλά, αντίθετα, συνυπήρχαν στην ουρά μαζί με κάτι έγχρωμες μουτζούρες άλλων ζωγράφων, ή κάτι περίεργες γραμμές και τρύπες σαν του Picasso;

Από εκεί, με τα χρόνια, σιγά-σιγά σπουδάζοντας αλλά και παρατηρώντας έβγαλα τον παραπάνω ορισμό.

________________________________________
Προσθήκη
Αφορμή να θυμηθώ και να αποτυπώσω/εισηγηθώ την παλιά θεωρία μου ήταν το blog: art-dimlap.blogspot.com στο άρθρο του «ΤΕΧΝΗ».

Ακολούθησε μια συζήτηση με τον καλλιτέχνη την οποία μεταφέρω και εδώ γιατί προσθέτει στην κατανόηση του εισηγούμενου ορισμού. Όχι απαραίτητα και παραδοχής του, αυτό είναι ένα άλλο θέμα.

art-dimlap είπε....
Συμφωνώ, εννοείται, με τον ορισμό σου και όλα τα υπόλοιπα παρακλάδια που αναφέρεις! Μιλώντας για το ρεύμα του ρεαλισμού ή της αναπαραστατικής τέχνης, και αργότερα για Picasso, Malevich, Duchamp κλτ κτλ, συμπεραίνουμε οτι όλα είναι απόρροια μια ευρύτερης φιλοσοφίας ζωής, ενός πολύπτυχου κοινωνικοοικονομικού πλέγματος και μιας προσωπικής στάσης των καλλιτεχνών απέναντι στα πράγματα. Μια πρωτόγονη βραχογραφία, για παράδειγμα, δεν έχει αξία μόνο επειδή είναι χιλιάδων ετών, αλλά κι επειδή φανερώνει ένα πλαίσιο της γενικότερης ζωής της εποχής που δημιουργήθηκε! Αντίστοιχα, η Μόνα Λίζα με μουστάκι του Duchamp, αποτελεί μια αντίδραση του καλλιτέχνη στην υπερεκτίμηση κάποιων αντικειμένων τέχνης. Ή το μαύρο τετράγωνο του Malevich, το οποίο εντάσσεται σε μια υπερκαταναλωτική κοινωνία, που συνεχώς αυξάνεται και δημιουργεί, ώστε ο καλλιτέχνης οδηγημένος στην πλήρη αφαίρεση καταλήγει σε ένα αρχέτυπο είδος τέχνης.
Όλοι όμως οι παραπάνω, αποτελέσαν καινοτομία στην μέχρι τότε αντίληψη για την τέχνη και τη γύρω πραγματικότητα, για αυτό και η αξία τους είναι ανυπολόγιστη.

Άναυδος είπε...
Συμφωνούμε σε παράλληλους δρόμους.
Έδωσα έναν Τέχνης Ορισμό. Εμφανίζεις τους σταθμούς, ή τα επίπεδα (Τέχνης).

Κατ'επέκταση, δίνεις, αυτούς που "η αξία τους είναι ανυπολόγιστη". Με άλλα λόγια, αφού ορίσουμε τον καλλιτέχνη (ορισμός), επιχειρείς να ορίσεις τον καλό, τον καλύτερο, τον ακόμη πιο καλό.
Εκεί πλέον ανοίγει το χάος, κάτι που δεν άγγιξα με τον ορισμό, δεν μας λέει ποιος κάνει καλή τέχνη ή λιγότερο καλή, μας λέει όμως (1) ποιος είναι Καλλιτέχνης, και (2) σε τι να τον κρίνουμε.
Έτσι, με τον ορισμό κατα νου, ίσως μπορούμε να διευκολυνθούμε προς μια κριτική.

Πχ πριν λίγο, εντελώς κατα σύμπτωση, έπεσα σε ένα blog όπου μια κυρία παρουσιάζει δικούς της πίνακες. Νεκρή φύση, κυρίως βάζα. Και γυναικείες μορφές, συνήθως σουρεάλ (σύνηθες στις γυναίκες ζωγράφους). Δεν ζαλίστηκα.
Να γιατί.
Αυτόματα, με τον ορισμό αποκλείουμε ως τέχνη την απλή γνώση της χρήσης των υλικών και την απλή δυνατότητα στην αναπαραγωγή φορμών.
Μετά θυμόμαστε δύο έννοιες, "απόδοση", και "ματιά του καλλιτέχνη".

Αμέσως, με αυτόν τον "μπούσουλα", λεκτικοποίησα το γιατί δεν μου άρεσαν ιδιαίτερα.
Δεν είχε κάτι ιδιαίτερο η ΑΠΟΔΟΣΗ, δεν ήταν μια πρόταση καν. Πχ να θυμίσω τις χοντρές γραμμές του Van Gogh που κρύβονται πίσω από τους απίστευτους χρωματικούς συνδυασμούς (η μέγιστη σχολή στο θέμα χρώμα).
Η δε αποκάλυψη σε μένα τον θεατή της ΜΑΤΙΑΣ ΤΗΣ δεν με συγκλόνισε, ούτε με συνεπήρε, μηδέ με ενέπνευσε.
Όμως, είναι πράγματι Τέχνη, και η κυρία Καλλιτέχνης. Έχει μια απόδοση πάνω σε δική της ματιά. Αλλά είναι τα έργα εκείνα που ως αυτόκλητο κριτή/θεατή σε αφήνουν να συνεχίσεις εύκολα προς άλλα έργα. Σαν επίλογο θα ανέφερα ότι έχει πολύ δρόμο εσωτερικής αναζήτησης (<= να πάλι η «απόδοση» στην «ματιά της») να διανύσει ακόμη πριν δώσει και σε εμάς το «κάτι».



1 σχόλιο στο  

Άναυδος είπε...

Δημοσίευση σχολίου





______________________________________________________________________________
XXXXXX
XXXXXX
Δημόσιο Βήμα "ο Τοίχος"
Οι αρθρογράφοι σε παρένθεση είναι δικές μας επιλογές. Οι εκτός παρένθεσης είναι όσοι στέλνουν κείμενα τους.
Αναρτάμε τα κείμενα που στέλνετε, το λιγότερο, ανα 1 ημέρα.
Φυσικά, σε ειδικές περιπτώσεις γίνεται άμεσα. Για να στείλετε το κείμενο σας
Αρχείο αναρτήσεων στο Δημόσιο Βήμα
_________________________________________________________________________________________________
Για προβλήματα του blog (εκτός υδραυλικών), προτάσεις βελτίωσης →