Ο Βύρωνας είχε γενέθλια, σαν σήμερα -από Δάφνη Χρονοπούλου

Αντί εισαγωγής, ας παραθέσουμε συνοπτικά το σημείωμα για την ανάρτηση που μας έστειλε η Δάφνη Χρονοπούλου:

Τα γενέθλια του Byron, κι έχω μεταφράσει τα δυό ποιήματα που έγραψε τέτοια μέρα. Είναι από το βιβλίο μου 'Ονειρο Μέσα Σε Όνειρο' με (πιστές & σε ρίμα) μεταφράσεις μου αγαπημένων μου.
Το δεύτερο είναι το φημισμένο και (επισήμως) τελευταίο της ζωής του.

Οι αναρτήσεις είναι από το άλλο μου blog kastellakia.blogspot.com (με τα λογοτεχνικά μου, τα εκδοθέντα μου κοκ).

❧

Lord Byron
(1788-1824)

Βύρων: Στα τριακοστά τρίτα μου γενέθλια (Μετάφραση)


22α Ιανουαρίου 1821

Μέσα στον βρώμικο τον σκοτεινό και τον γεμάτο ανία,
Δρόμο της ζωής σύρθηκα ως τα τριαντατρία.
Τι μου άφησαν τα τρία κι η τριακονταετία;
Τίποτα – Μονάχα τριαντατρία.

❧
_____________________________
Σημείωση
Τα 33 βρήκαν το Βύρωνα αυτοεξόριστο στην Ιταλία, βαριεστημένο, κουρασμένο από την κοσμική ζωή και ανυπόμονο να κάνει κάτι σημαντικό στη ζωή του. Ήταν τόσο διάσημος που ένιωθε κακόφημος καθώς περνούσαν οι Άγγλοι περιηγητές κάτω από τα παράθυρά του όπως κάνουν σήμερα οι τουρίστες στο Χόλλυγουντ. Τον πείραζε πολύ που μεγάλωνε (δόντια και μαλλιά και πάχος ήταν μόνιμα άγχη) ενώ την ίδια στιγμή που εκείνος ένιωθε πως μελαγχολούσε για ασημαντότητες ξεσπούσαν στη γη οι Επαναστάσεις που ξεκίνησαν τη συρρίκνωση των παλιών Αυτοκρατοριών.
Οι Ιταλοί επαναστάτες ήταν η πρώτη του επαφή με το δρόμο προς 'ένα τάφο στρατιώτη', το παιδικό του όνειρο. Ακολούθησε το Μεξικό κι ύστερα.. ―τη συνέχεια τη γνωρίζουμε όλοι.
Δείτε
το γραμμένο τρια χρόνια μετά (και επισήμως τελευταίο της ζωής του):
_____________________________
❧
Βύρων: Το τελευταίο ποίημα (Μετάφραση)


ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΩ ΤΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΕΚΤΟ ΕΤΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ
Μεσολόγγι, 22 Ιανουαρίου 1824

Ι
Τούτη η καρδιά να πάψει να χτυπά,
Αφού έπαψαν αυτές που είχε, είναι ώρα·
Μα κι αν αγαπημένος δεν μπορώ να είμαι πιά,
Μπορώ ακόμα ν’ αγαπώ και τώρα.
ΙΙ
Οι μέρες μου κιτρινισμένα φύλλα.
Τα άνθη κι οι καρποί τού έρωτα είναι πιά χαμένα·
Η θλίψη, τα έλκη κι η σαπίλα
Απόμειναν για μένα.
ΙΙΙ
Η αρπακτική φωτιά που καίει εντός μου
Σαν ηφαιστειακό νησί είναι ερημική·
Ποτέ πυρσός δεν θα ανάψει από το φως μου,
Αποτεφρωτική πυρά είναι, νεκρική.
IV
Το φόβο, τη ζηλότυπη φροντίδα,
Του έρωτα τη δύναμη…Ποτέ μου δεν θα ξαναμοιραστώ
Τον εξυψωτικό τον πόνο, την ελπίδα...
Μόνο την αλυσίδα θα φορώ.
V
Μα όχι έτσι - κι όχι εδώ·
Δεν πρέπει την ψυχή μου τέτοιες σκέψεις να την κάνουνε κομμάτια,
Όχι τώρα που η δόξα στέφει το κρεββάτι το στερνό
Και κλείνει του ήρωα τα μάτια.
VI
Βλέπω τη δόξα, τη σημαία, το σπαθί,
Την Ελλάδα, της μάχης τα πεδία!
Πεσμένος πάνω στην ασπίδα πιο πολλή
Ο Σπαρτιάτης δεν είχε ελευθερία.
VII
Ξύπνα ! (Όχι η Ελλάδα – εκείνη ξύπνια είναι)
Ξύπνα πνεύμα μου! Και την αιτία* σκέψου
Που πήρε το αίμα σου το δρόμο που οδηγεί στη λίμνη των πατέρων, κρίνε·
Και πίσω, προς το σπίτι στρέψου !
ΙΙΧ
Ξεπέρνα τα τονωτικά ετούτα πάθη τα παράφορα,
Ήρθε η ανάξια ηλικία, είσαι μεγάλος·
Κατσούφιασμα, χαμόγελο θα ‘πρεπε να ‘ναι αδιάφορα
Για σένα όταν έρχονται από το κάλλος.
ΙΧ
Αν νοσταλγείς τα νιάτα σου γιατί να ζήσεις;
Του τιμημένου του θανάτου η γη
Εδώ είναι ― προχώρα στο πεδίο για ν’ αφήσεις
Την ύστατη πνοή.
Χ
Ψάξε ― λίγοι τον αναζήτησαν, πολλοί τον έχουν βρει ―
Έναν τάφο στρατιώτη, είν’ το καλύτερο για σένα· ετοιμάσου,
Κοίταξε γύρω, τον τόπο τον δικό σου διάλεξε με προσοχή
Και ύστερα, για πάντα ξεκουράσου.

_____________________________ ❧
  Σημείωση : * αιτία: whom, στο πρωτότυπο, γ’ πρόσωπο της αντωνυμίας ποιος/ποια, που είναι ίδια και για τα δύο γένη.
 Για χρόνια ερμηνευόταν ως ποιά γιατί αυτό το ποίημα, που γράφτηκε δύο μόλις μήνες πριν τον θάνατό του, εθεωρείτο το τελευταίο του Βύρωνα και συμπέραιναν πως αφορούσε είτε τη σύζυγό του είτε την αδελφή του Αυγούστα επειδή και ο αποτυχημένος γάμος του με την πρώτη και ο περιβόητος έρωτάς του για τη δεύτερη, αποτελούσαν αιτίες επαρκείς για να εγκαταλείψει για πάντα την πατρίδα του.
 Ώστόσο, τώρα πιά έχουν έρθει στο φως ποιήματά του της ίδιας περιόδου και ξέρουμε πως τα ενέπνευσε ο τελευταίος του έρωτας, στο Μεσολόγγι, για τον ωραιότατο νεότατο Λουκά Χαλανδρουτσιάνο ο οποίος αν και απολάμβανε τα οφέλη της σχέσης του με τον «Μιλόρδο» τον βασάνιζε πολύ και συνήθιζε να ανταποκρίνεται στις διαχύσεις του μ’ ένα χαρακτηριστικό κατσούφιασμα (που αναφέρεται στη στροφή ΙΙΧ) για να του δείχνει την δυσαρέσκειά του.
 Όμως ούτε το ποιός θα ταίριαζε αφού δεν θα άρεσε στον ποιητή. Μιά τέτοια ομολογία ισοδυναμούσε στην Αγγλία του 19ου αιώνα με θανατική καταδίκη (κι ο νόμος αυτός εφαρμοζόταν κι είχε σαν συνέπεια την καταστροφή ή τον εκπατρισμό πολλών σημαντικών ανθρώπων της εποχής) γι’αυτό πάντα φρόντιζε να καμουφλάρει, πίσω από μία ασάφεια σχετικά με το γένος ή ένα γυναικείο όνομα στον τίτλο, τα ποιήματα που έγραφε για άνδρες.
 Προτίμησα την απρόσωπη λέξη αιτία ως ορθότερη λύση γιατί νομίζω πως είναι πιο κοντά σ’ αυτό που θα έκανε εκείνος που ενώ απεχθανόταν το ψέμα με τίποτα δεν θα έλεγε και την αλήθεια σ’ αυτή την περίπτωση.
kastellakia.blogspot.com/2011/06/blog-post_20.html
_____________________________ ❧

________________________
Η συγγραφέας έχει το ιστολόγιο: Δάφνη Χρονοπούλου